شنیدن، مهارتی اساسی در هر رابطه‌ای است. وقتی واقعاً به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهیم، نه تنها او را درک می‌کنیم، بلکه باعث ایجاد صمیمیت و اعتماد بیشتر هم می‌شویم. اما شنیدن فعالانه، فراتر از صرفاً سکوت کردن است. این یک فرآیند آگاهانه و فعال است که نیازمند تمرین و توجه است. در این مطلب، 15 نکته کاربردی را با شما به اشتراک می‌گذاریم تا بتوانید در رابطه‌تان شنونده بهتری باشید و ارتباطی عمیق‌تر و معنادارتر را تجربه کنید.

• ✔️

  توجه کامل داشته باشید:

  هنگام صحبت کردن طرف مقابل، تمام توجه خود را به او معطوف کنید. از پرت کردن حواس با موبایل، تلویزیون یا افکار خود خودداری کنید.
• ✔️

  تماس چشمی برقرار کنید:

  تماس چشمی نشان می‌دهد که به صحبت‌های او اهمیت می‌دهید و به حرف‌هایش گوش می‌دهید.
• ✔️

  زبان بدن مناسب داشته باشید:

  سرتان را تکان دهید، لبخند بزنید و حالت بدنتان را به شکلی نشان دهید که نشان دهد به حرف‌های او توجه می‌کنید.
• ✔️

  سوالات باز بپرسید:

  به جای سوالات بله یا خیر، سوالاتی بپرسید که طرف مقابل را تشویق کند بیشتر صحبت کند و جزئیات بیشتری را به اشتراک بگذارد.

• ✔️

  به احساسات طرف مقابل توجه کنید:

  فقط به کلمات توجه نکنید، بلکه سعی کنید احساساتی را که در پشت کلمات نهفته‌اند را هم درک کنید.
• ✔️

  همدلی کنید:

  سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و از دیدگاه او به موضوع نگاه کنید.

• ✔️

  قضاوت نکنید:

  قبل از اینکه حرف‌های طرف مقابل تمام شود، او را قضاوت نکنید یا نصیحت نکنید.
• ✔️

  صحبت او را قطع نکنید:

  اجازه دهید طرف مقابل حرف‌هایش را کامل بزند، حتی اگر با او مخالف هستید.
• ✔️

  خلاصه کنید:

  برای اطمینان از اینکه درست متوجه شده‌اید، حرف‌های او را خلاصه کنید و از او بپرسید که آیا درست فهمیده‌اید یا خیر.
• ✔️

  بازخورد بدهید:

  به او بگویید که چه چیزی را در حرف‌هایش متوجه شده‌اید و چه احساسی نسبت به آن دارید.
• ✔️

  نظرتان را با احترام بیان کنید:

  اگر با نظر او مخالف هستید، نظرتان را با لحنی محترمانه و بدون توهین بیان کنید.
• ✔️

  از نصیحت کردن زودهنگام خودداری کنید:

  مگر اینکه طرف مقابل از شما بخواهد، از نصیحت کردن و ارائه راه حل خودداری کنید. گاهی اوقات افراد فقط نیاز دارند که شنیده شوند.
• ✔️

  در لحظه باشید:

  تمام تمرکز خود را روی صحبت‌های طرف مقابل بگذارید و به گذشته یا آینده فکر نکنید.
• ✔️

  صبور باشید:

  گاهی اوقات افراد برای بیان احساساتشان به زمان بیشتری نیاز دارند. صبور باشید و به آنها فضا بدهید.

• ✔️

  تمرین کنید:

  شنیدن فعالانه یک مهارت است که نیاز به تمرین دارد. هر چه بیشتر تمرین کنید، در این زمینه بهتر خواهید شد.

با به کارگیری این نکات ساده، می‌توانید به شنونده بهتری در رابطه‌تان تبدیل شوید و ارتباطی عمیق‌تر و رضایت‌بخش‌تر را تجربه کنید. همین امروز شروع کنید و تاثیر مثبت آن را در روابط خود مشاهده کنید!

چطور در رابطه‌تان بهتر شنونده باشید؟ 15 نکته کلیدی

1. حضور فعال داشته باشید

شنیدن فعال به این معنی است که فقط صداها را نشنوید، بلکه کاملاً در لحظه حضور داشته باشید. تمام توجه خود را به گوینده معطوف کنید و عوامل حواس‌پرتی را به حداقل برسانید. تلفن همراه خود را خاموش کنید، تلویزیون را خاموش کنید و از انجام چند کار به طور همزمان خودداری کنید. این نشان می‌دهد که شما به صحبت‌های طرف مقابل اهمیت می‌دهید. به زبان بدن خود نیز توجه کنید. رو به گوینده بنشینید یا بایستید، ارتباط چشمی برقرار کنید و از ژست‌های باز استفاده کنید.

2. ارتباط چشمی برقرار کنید

ارتباط چشمی نشان می‌دهد که شما توجه دارید و به صحبت‌های طرف مقابل علاقه‌مندید. البته، خیره شدن بیش از حد هم می‌تواند آزاردهنده باشد، سعی کنید یک تعادل مناسب را پیدا کنید. در فرهنگ‌های مختلف، میزان ارتباط چشمی مناسب متفاوت است. به تفاوت‌های فرهنگی احترام بگذارید و سعی کنید زبان بدن گوینده را درک کنید. وقتی گوینده به موضوع حساسی اشاره می‌کند، ارتباط چشمی خود را حفظ کنید تا به او نشان دهید که در کنارش هستید.

3. به زبان بدن توجه کنید

زبان بدن می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد احساسات و افکار گوینده به شما بدهد. به حالت چهره، حرکات دست و پا، و لحن صدا توجه کنید. زبان بدن شما هم مهم است. با زبان بدن خود به گوینده نشان دهید که به صحبت‌هایش گوش می‌دهید و او را درک می‌کنید.

4. سوال بپرسید

پرسیدن سوال نشان می‌دهد که شما به صحبت‌های طرف مقابل علاقه‌مندید و می‌خواهید بیشتر در مورد موضوع بدانید. سوالات باز بپرسید که جواب آنها فقط “بله” یا “نه” نباشد. به جای پرسیدن “آیا روز خوبی داشتی؟” بپرسید “روزت چطور بود؟ چه اتفاقی افتاد؟” از سوالات پیگیری استفاده کنید تا به گوینده نشان دهید که به حرف‌هایش گوش می‌دهید و می‌خواهید موضوع را بیشتر باز کنید.

5. گوش دادن فعالانه را تمرین کنید

گوش دادن فعالانه یک مهارت است که نیاز به تمرین دارد. با تمرین مداوم می‌توانید در این مهارت بهتر شوید و رابطه‌ی بهتری با دیگران برقرار کنید. در مکالمات روزمره خود، سعی کنید بیشتر گوش دهید و کمتر صحبت کنید. به گوینده فرصت دهید تا حرف‌هایش را کامل بیان کند. از تکنیک‌های گوش دادن فعالانه مانند بازتاب دادن و خلاصه‌سازی استفاده کنید.

6. قضاوت نکنید

سعی کنید قبل از اینکه گوینده حرف‌هایش را تمام کند، او را قضاوت نکنید. به او فرصت دهید تا دیدگاه خود را به طور کامل بیان کند. حتی اگر با نظر گوینده مخالف هستید، سعی کنید با احترام به حرف‌هایش گوش دهید و دیدگاه او را درک کنید. قضاوت کردن باعث می‌شود که گوینده احساس ناامنی کند و دیگر تمایلی به صحبت کردن با شما نداشته باشد.

7. همدلی نشان دهید

همدلی به این معنی است که بتوانید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید. با همدلی می‌توانید ارتباط عمیق‌تری با گوینده برقرار کنید. سعی کنید احساسات گوینده را تشخیص دهید و به او نشان دهید که او را درک می‌کنید. می‌توانید از عباراتی مانند “به نظر می‌رسد خیلی ناراحت هستی” یا “می‌فهمم که چقدر این موضوع برایت مهم است” استفاده کنید. همدلی به معنای موافقت با نظر گوینده نیست. می‌توانید با نظر او مخالف باشید، اما همچنان احساسات او را درک کنید.

8. حواس‌پرتی‌ها را به حداقل برسانید

برای اینکه بتوانید به طور کامل به صحبت‌های طرف مقابل گوش دهید، باید حواس‌پرتی‌ها را به حداقل برسانید. تلفن همراه خود را خاموش کنید، تلویزیون را خاموش کنید و از انجام چند کار به طور همزمان خودداری کنید. اگر در یک محیط پر سر و صدا هستید، سعی کنید به یک مکان آرام‌تر بروید. به گوینده اطلاع دهید که می‌خواهید تمام توجه خود را به او معطوف کنید.

9. صبور باشید

به گوینده فرصت دهید تا حرف‌هایش را کامل بیان کند. عجله نکنید و او را قطع نکنید. ممکن است گوینده برای بیان احساسات خود به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. صبور باشید و به او فشار نیاورید. گاهی اوقات فقط نیاز است که گوش دهید و حرفی نزنید. حضور شما به خودی خود می‌تواند آرامش‌بخش باشد.

10. لحن صدای خود را کنترل کنید

لحن صدای شما می‌تواند تاثیر زیادی بر روی نحوه‌ی درک صحبت‌هایتان توسط دیگران داشته باشد. سعی کنید با لحنی آرام و مهربان صحبت کنید. از لحن تند و پرخاشگرانه خودداری کنید. این کار باعث می‌شود که گوینده احساس ناامنی کند و دیگر تمایلی به صحبت کردن با شما نداشته باشد. لحن صدای شما باید با احساسات گوینده هماهنگ باشد. اگر گوینده ناراحت است، با لحنی آرام و دلگرم‌کننده با او صحبت کنید.

11. خلاصه‌سازی کنید

بعد از اینکه گوینده حرف‌هایش را تمام کرد، سعی کنید خلاصه‌ای از صحبت‌های او را بیان کنید. این کار نشان می‌دهد که شما به حرف‌های او گوش داده‌اید و منظور او را درک کرده‌اید. می‌توانید از عباراتی مانند “اگر درست متوجه شده باشم، منظورت این است که. . . ” یا “پس تو احساس می‌کنی که. . . ” استفاده کنید. اگر خلاصه‌ی شما درست نبود، به گوینده اجازه دهید تا آن را تصحیح کند.

12. بازتاب دهید

بازتاب دادن به این معنی است که احساسات گوینده را با کلمات خود بیان کنید. این کار به او نشان می‌دهد که شما احساسات او را درک می‌کنید و در کنارش هستید. می‌توانید از عباراتی مانند “به نظر می‌رسد خیلی خوشحالی” یا “می‌فهمم که چقدر عصبانی هستی” استفاده کنید. بازتاب دادن به گوینده کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر درک کند.

13. در صورت لزوم پیشنهاد کمک کنید

می‌توانید از او بپرسید “آیا کاری هست که بتوانم برایت انجام دهم؟” یا “آیا کمکی از من برمی‌آید؟” اگر نمی‌توانید به گوینده کمک کنید، به او بگویید که در کنارش هستید و از او حمایت می‌کنید.

14. از قطع کردن صحبت خودداری کنید

قطع کردن صحبت دیگران نشانه بی‌احترامی است و باعث می‌شود که گوینده احساس کند که حرف‌هایش ارزشی ندارد. به گوینده اجازه دهید تا حرف‌هایش را کامل بیان کند و سپس نظر خود را مطرح کنید. اگر مجبور شدید صحبت گوینده را قطع کنید، حتماً از او عذرخواهی کنید.

15. بازخورد بخواهید

از بازخورد انتقادی استقبال کنید و از آن برای بهبود مهارت‌های خود استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که تبدیل شدن به یک شنونده‌ی خوب یک فرآیند مستمر است و نیاز به تمرین و تلاش دارد.